احتمالا شما هم شنیدهاید که بذر کتان یک ماده غذایی سالم و مفید برای بدن است. تا جاییکه برخی آن را قویترین غذای گیاهی روی کره زمین میدانند! این ماده به شکل دانه، پودر آسیابشده، روغن و… قابل مصرف بوده و استفاده از هریک از آنها، فواید زیادی برای بدن دارد. یکی از شناختهشدهترین خواص بذر کتان و روغن آن، حفظ سلامت و تقویت موها است. در این مقاله به شما میگوییم که چطور این دانه مغذی و روغن بهدستآمده از آن، میتواند تا این اندازه در سلامت موها مفید و موثر باشد.
بذر کتان چیست؟
بذر کتان از گیاه کتان که یک گیاه یکساله است به دست آمده و به شکل خام، رنگی زرد کهربایی تا قرمز مایل به قهوهای دارد. این بذر یک غذای گیاهی است که چربیهای سالم، آنتیاکسیدانها و فیبر مورد نیاز بدن را تامین میکند. این دانه از هزاران سال قبل در طب سنتی نقش داشته و مردم مصر باستان و چین، کتان را به عنوان یک محصول پرکاربرد کشت میکردند.
امروزه بذر کتان بهصورت دانه، پودر، قرص، کپسول، آرد و روغن موجود است و مردم میتوانند از آن برای جلوگیری از یبوست، دیابت، کلسترول بالا، بیماریهای قلبی، سرطان و چندین بیماری دیگر استفاده کنند. همه فواید این گیاه به وجود چند ماده زیر در آن وابسته است:
- اسیدهای چرب ضروری امگا3 که هر قاشق بذر کتان آسیابشده حاوی 1.8 گرم امگا3 گیاهی است.
- لیگنانها که هم دارای استروژن گیاهی بوده و هم ویژگی آنتیاکسیدانی هستند. بذر کتان تا 800 برابر بیشتر از سایر غذاهای گیاهی لیگنان دارد.
- ویتامینهای گروه B و ویتامین E دستهای از مواد مغذی هستند که در بذر کتان به مقدار زیاد وجود دارند.
- فیبر که به دو نوع محلول و نامحلول در این دانهها وجود دارد.
فواید بذر کتان
رادیکالهای آزاد در نتیجه فرآیندهای طبیعی و فشارهای محیطی در بدن ایجاد میشوند. اگر مقدار آنها بیش از حد باشد، استرس اکسیداتیو ناشی از آن میتواند آسیبهای سلولی و سپس بیماریهای مختلف را در بدن ایجاد کند. بذر کتان یکی از گیاهانی است که خطر ابتلا به این بیماریها را کاهش میدهد؛ چون این دانه سرشار از آنتیاکسیدان بوده که میتواند با حذف رادیکالهای آزاد از بدن، به پیشگیری از بسیاری از بیماریها کمک کند. اگر بخواهیم به فواید بذر کتان بهصورت خلاصه اشاره کنیم، باید بگوییم که این دانه در حفظ سلامتی از طریق زیر نقش دارد:
- ارتقاء سلامت عمومی بدن
- بهبود قند خون و کنترل دیابت
- کاهش خطر ابتلا به برخی از سرطانها از جمله سرطان تخمدان و پستان
- جلوگیری از یبوست
- بهبود کلسترول و سلامت قلب
- کاهش خطر تشعشعات ناشی از پرتودرمانی و…
- کاهش علائم آرتریت (کاهش درد و سفتی مفاصل)
- کاهش گرگرفتگی
- کاهش التهاب بدن
- پیشگیری از سندرم متابولیک
خواص روغن بذر کتان برای تقویت و رشد موها
روغن بذر کتان روغنی است که معمولا به شکل پرس سرد، از دانههای کتان استخراج میشود. این روغن یک افزودنی مناسب به غذاها است که بسیاری از فواید این گیاه را به بدن میرساند. البته یکی از مهمترین کاربردهای روغن بذر کتان، استفاده از آن برای رسیدگی و مراقبت از موها است.
محصولات مرتبط: روغن مخصوص موی فر و خشک
این روغن حاوی اسیدهای چرب امگا3 و امگا6 است که کمبود آن در بدن، میتواند به خشکی و شکنندگی موها منجر شود. این چربیها، فولیکولهای مو را تغذیه کرده و از بروز التهاب، خارش، ریزش مو و موخوره جلوگیری میکنند. به طور کلی، خواص روغن بذر کتان برای تقویت و رشد موها عبارتند از:
رطوبترسانی به موها
روغن بذر کتان به دلیل خواص مرطوبکنندگی خود با خشکی مو و موخوره مبارزه میکند. این روغن مملو از ویتامین E، فیبر و اسیدهای چرب امگا3 است که در حفظ سلامت، رطوبت و درخشندگی موها نقش دارد.
افزایش رشد موها
روغن بذر کتان میتواند به موهای آسیبدیده کمک کند تا دوباره از ریشه رشد کنند. به نظر میرسد این خاصیت روغن بذر کتان، به خواص ضدالتهابی آن بستگی دارد که با کاهش التهاب سیستمیک در بدن، فولیکولها را سالمتر و رشد موها را افزایش میدهد.
ترمیمکنندگی موهای آسیبدیده
از آنجا که روغن بذر کتان در تامین رطوبت موها نقش موثری دارد، میتواند از شکنندگی و شکاف انتهای ساقه مو یا موخوره جلوگیری کند. این روغن نهتنها خاصیت ارتجاعی موها را افزایش میدهد، بلکه میتواند از شکنندگی و آسیب بیشتر به آنها هم جلوگیری کند.
محافظت از مو و پوست سر
روغن بذر کتان سرشار از ویتامین E است که محققان این ویتامین را یک آنتیاکسیدان قوی میدانند. در نتیجه این روغن، اثرات مخرب رادیکالهای آزاد را خنثی کرده و به تقویت فولیکولهای سالم مو و حفظ سلامت پوست سر کمک میکند.
تقویتکننده مو
فیبر و اسیدهای چرب امگا3 موجود در دانه کتان، بهترین ترکیبات برای موها هستند. فیبر به تقویت ریشه مو کمک کرده و اسیدهای چرب موجود در آن، با تقویت موها و بهبود خاصیت ارتجاعی آنها، سلامت موها را تضمین میکنند.
تسکیندهنده پوست سر
روغن بذر کتان به عنوان یک منبع عالی از اسید آلفالینولنیک یا ALA، دارای خواص ضدالتهاب بوده که میتواند تحریکات پوست سر را کاهش دهد. این روغن به سلامت کلی پوست سر کمک کرده و بهطور ویژه برای افراد مبتلا به اگزما و پسوریازیس بسیار مفید است. ترکیبات موجود در این روغن حتی میتواند در پیشگیری و کاهش شوره سر هم نقش داشته باشند.
نحوه مصرف بذر کتان
بذر کتان یک ماده همهکاره است که به اشکال مختلف مانند دانه، روغن، پودر و… وجود دارد. این ترکیبات هم به شکل خوراکی و هم موضعی قابل استفاده هستند. بهطور کلی، نحوه مصرف بذر کتان برای بهرهمندی از خواص آن در سلامتی به شکل زیر است:
اضافهکردن به رژیم غذایی
شما میتوانید دانه، پودر و روغن بذر کتان را در رژیم غذایی خود گنجانده و از آن به شکلهای مختلف استفاده کنید. مثلا میتوانید روزانه یک قاشق غذاخوری از دانه یا پودر آن را به اسموتی صبحانه خود اضافه کرده و از خواص ترکیبات موثر موجود در آن بهرهمند شوید. اگر میخواهید از دانه یا روغن بذر کتان به صورت خوراکی استفاده کنید، حتما آن را از فروشگاههای معتبر تهیه و مصرف کنید.
استفاده موضعی بر روی پوست سر و مو
استفاده از این روغن به صورت موضعی بر روی پوست سر و مو یکی از بهترین راهکارها برای حفظ سلامت آنها است. شما میتوانید از این روغن برای روغنتراپی موها، استفاده در ماسک مو یا ماساژ مستقیم پوست سر خود استفاده کنید. برای این کار، مقدار مناسبی از روغن را کف دستها ریخته و ساقه موها را به آرامی با آن ماساژ دهید. ماساژ دورانی پوست سر با نوک انگشتان هم به کاهش التهاب پوست سر کمک میکند.
استفاده از کپسول حاوی روغن بذر کتان
امروزه روغن بذر کتان بهصورت کپسول، برای مصرف بهعنوان مکمل غذایی وجود دارد. استفاده از این کپسولها بسیار آسان بوده و در برندهای مختلفی موجود است. اما توجه کنید که مصرف هر نوع مکمل باید تحت نظر پزشک انجام شود. پس بدون مشورت با پزشک خود، از مصرف مکملهای حاوی بذر کتان خودداری کنید.
استفاده از محصولات حاوی روغن بذر کتان
در حال حاضر از روغن بذر کتان در ساخت بسیاری از محصولات مراقبت مو استفاده میشود. اگر تمایل به استفاده از روغن این گیاه بهصورت مستقیم ندارید، میتوانید این محصولات را از فروشگاههای معتبر خریداری کرده و با استفاده از آنها، از خواص بینظیر روغن بذر کتان برای مراقبت و سلامت موها بهره بگیرید.
نکات پایانی
بذر کتان و روغن استخراجشده از آن ترکیبات گیاهی سالمی هستند که میتوانند برای سلامتی بسیار مفید و موثر باشند؛ اما این ویژگیها به معنی بدون خطر بودن آنها نیست! قطعا مصرف هر مادهای میتواند در برخی افراد باعث بروز حساسیت شده یا زیادهروی در مصرف آن، آسیبزننده باشد.
ایجاد نفخ، اسهال یا یبوست از مهمترین عوارض گوارشی ناشی از مصرف بذر کتان هستند. خوردن دانههای نارس و آسیابنشده آن هم میتواند در برخی از افراد باعث بروز مسمومیت شود. به زنان باردار و شیرده هم توصیه میشود که از مصرف بذر کتان و فرآوردههای آن خودداری کنند. روغنتراپی موها با روغن بذر کتان در افراد دارای پوست چرب، ممکن است باعث چربشدن بیشتر پوست و بستهشدن منافذ آن شود.
محققان میگویند که زیادهروی در مصرف بذر کتان گاهی باعث افت فشار خون، افزایش سطح استروژن بدن و… شده و خطر ابتلا به برخی از بیماریها مانند سرطان پروستات را افزایش دهد. افرادی که برای کنترل کلسترول، رقیقشدن خون و کنترل دیابت از دارو استفاده میکنند، باید حتما پیش از مصرف بذر کتان با پزشک خود مشورت کنند.
در مجموع اگر میخواهید از فواید روغن بذر کتان برای سلامت موهای خود استفاده کنید، مصرف محصولات مراقبت از موی حاوی این روغن، بهترین راه است. در این روش شما در هر بار استفاده، مقدار مناسبی از این ماده را مصرف کرده و این کار، نگرانی در مورد مصرف بیش از حد و خطرات استفاده از آن را رفع میکند. برای خرید محصولات مراقبت از موی حاوی روغن بذر کتان میتوانید از فرفری کلاب کمک بگیرید. این فروشگاه تخصصی محصولات موی فر، بهترین محصولات حاوی روغن بذر کتان از شناختهشدهترین برندهای جهان را به شما عرضه میکند.