بیماری‌های پوست سر انواع مختلفی دارد که می توانند علائم بسیار تحریک‌کننده‌ای ایجاد کند. اکثر بیماری‌های پوست سر معمولاً هیچ عارضه مهم یا خطرناکی ایجاد نمی‌کنند و بیشتر آن‌ها هم مسری نیستند. پوست سر اغلب در سایه موها از چشم‌ها پنهان می‌ماند و کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شود. البته تا زمانی که مجبور می‌شود برای جلب توجه شما فریاد بزند. پوست سر شما ممکن است در اثر چندین بیماری رایج پوست سر، دچار خارش و تحریک شود. بیشتر مشکلات و بیماری‌های پوست سر منجر به ریزش مو یا بثورات پوستی می‌شود. بسیاری از این بیماری‌ها ارثی هستند. سوءتغذیه، عفونت یا التهاب هم می‌توانند باعث ایجاد بیماری‌های پوست سر شود. اما رایج‌ترین بیماری‌های پوست سر چه هستند و چطور می‌توانیم آن‌ها را تشخیص دهیم؟
انواع بیماری های پوست سر
درست مثل سایر قسمت‌های بدن شما، پوست سر شما هم می‌تواند تحت‌تأثیر طیف گسترده‌ای از بیماری‌های پوستی قرار گیرد. از خارش و التهاب گرفته تا ریزش مو، بیماری‌های پوست سر می‌توانند باعث بروز علائم ناخوشایند و آزاردهنده مختلفی شوند. بسیاری از انواع بیماری‌های پوست سر علائم مشابهی مثل خارش، التهاب، پوسته پوسته شدن پوست و … دارند. بنابراین، برای دریافت درمان مناسب، ضروری است که با یک پزشک یا پزشک متخصص پوست، برای تشخیص دقیق و درمان مشورت کنید.
شوره سر
پوسته‌های کوچک سفید نشانه معروف از شوره سر هستند، یکی رایج‌ترین بیماری‌های پوست سر. وقتی دچار شوره سر باشید، پوشیدن لباس تیره برایتان آرزو می‌شود. شوره سر به زبان ساده، تجمعی از ریزش پوست مرده است. ما علت آن را نمی‌دانیم، اما ممکن است به دلیل قارچ روی پوست باشد.
بیشتر بدانید: شوره سر چیست؟
شما نمی‌توانید شوره سر را از شخص دیگری وا بگیرید و بیماری خطرناکی هم نیست، اما می‌تواند باعث ایجاد خارش پوست سر شود و این بسیار آزاردهنده است. خوشبختانه، قرمزی یا پوسته پوسته شدن پوست سر از علائم شوره سر نیستند.
آلوپسی آندروژنتیک
آلوپسی آندروژنیک یکی از رایج‌ترین بیماری‌های پوست سر است که منجر به ریزش مو در مردان و زنان می‌شود. در واقع، این بیماری 30 تا 50 درصد از مردان را تا قبل از سن 50 سالگی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری ممکن است در هر مقطعی از زندگی بزرگسالی ایجاد شود و می‌تواند از عقب رفتن جزئی خط مو تا طاسی کامل متغیر باشد. طاسی با الگوی مردانه به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و اثرات یک هورمون جنسی مردانه به نام دی هیدروتستوسترون یا DHT ایجاد می‌شود.
آلوپسی آندروژنتیک معمولاً به‌عنوان طاسی با الگوی مردانه شناخته می‌شود، چرا که ریزش مو ناشی از این بیماری معمولاً در یک الگوی خاص رخ می‌دهد؛ از بالای شقیقه‌ها شروع می‌شود و یک M را تشکیل می‌دهد. در زنان، الگوی ریزش مو متفاوت است. این الگو شامل موهای نازکی است که در کل سر پخش می‌شود و خط مو معمولاً مثل مردان عقب نمی‌رود. زنان مبتلا به آلوپسی آندروژنیک به ندرت طاس می‌شوند، درعوض موهایشان نازک می‌شود.
درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک نوعی اگزما است. این بیماری یک اختلال التهابی طولانی‌مدت در نظر گرفته می‌شود که معمولاً در مناطقی از بدن که غدد چربی زیادی وجود دارد، دیده می‌شود، مثل پوست سر. درماتیت سبورئیک با علائم بثورات قرمز رنگ و پوسته‌های چرب و زرد رنگ روی پوست سر یا سایر قسمت‌های بدن ظاهر می‌شود. در نوزادان، درماتیت سبورئیک به‌عنوان کلاه گهواره شناخته می‌شود.
پسوریازیس
پسوریازیس یک اختلال خود ایمنی است که معمولاً ارثی است. پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن (طولانی‌مدت) است که شامل دوره‌های بهبودی (هنگامی که علائم از بین می‌رود) و دوره‌های عود است. در نیمی از مبتلایان به پسوریازیس پوست سر هم درگیر می‌شود.
در پسوریازیس، رشد سریع سلولی منجر به پلاک‌های ضخیم، سفید یا قرمز می‌شود که پوشیده از پوسته‌های خاکستری نقره‌ای، خارش و ضایعات پوست سر (مشابه درماتیت سبورئیک) است. علائم که با پوسته‌های شوره‌مانند شروع می‌شوند، معمولاً پیشرفت می‌کنند.
لیکن پلان
لیکن پلان روی پوست یا دهان تاثیر می‌گذارد. هیچ‌کس نمی‌داند چه چیزی باعث ایجاد آن می‌شود، اما تعدادی نظریه وجود دارد، از استرس گرفته تا ژنتیک. علاوه براین، ممکن است با ویروس هپاتیت B یا C یا بیماری تیروئید هم مرتبط باشد. پزشکان معتقدند لیکن پلان یک بیماری خود ایمنی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به بدن شما حمله می‌کند. داروهای ضدمالاریا و داروهایی که برای درمان فشار خون بالا، بیماری قلبی و آرتریت استفاده می‌شوند، گاهی اوقات می‌توانند باعث تحریک لیکن پلان شوند.
در افرادی که لیکن پلان دارند، برجستگی هایی با سطح صاف، بنفش یا قرمز روی پوست ایجاد می‌شود و معمولاً خارش دارند. علائم دیگر عبارتند از قرمزی، سوزش و ریزش مو که متأسفانه گاهی اوقات دائمی است.
آلوپسی آره آتا
آلوپسی آره آتا یک بیماری پوستی خود ایمنی است که باعث ریزش مو در پوست سر، صورت و سایر نواحی بدن می‌شود. این عارضه 6.8 میلیون نفر را تنها در ایالات متحده تحت‌تاثیر قرار می دهد. سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث می‌شود اندازه آن‌ها کوچک شده و رشد موها به‌طور چشمگیری کاهش پیدا کند، به‌طوری که ممکن است رشد مو به‌طور کامل متوقف شود. ممکن است چرخه‌ای از ریزش مو وجود داشته باشد که شامل رشد مجدد و ریزش موی غیرقابل پیش‌بینی باشد و این اتفاق بارها و بارها تکرار شود.
اگزما
اگزما شامل چندین اختلال پوستی است که پوست سر و سایر نواحی بدن از جمله پوست سر، صورت، گردن و زانو و آرنج را درگیر می‌کند. معمولاً عامل ارثی دارد، اما می‌تواند بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد. اگزما می‌تواند در اثر یک واکنش آلرژیک هم ایجاد شود. علائم این بیماری شایع پوست سر عبارتند از:
- خارش
- برآمدگی‌های کوچک تاول مانند
- پوست ضخیم و پوسته پوسته شده
تلوژن افلوویوم
تلوژن افلوویوم نوعی ریزش موی موقت است که پس از یک رویداد محرک ایجاد می‌شود. تلوژن افلوویوم معمولاً باعث ریزش موی منتشر می‌شود که در کل پوست سر شما اتفاق می‌افتد. بر خلاف طاسی با الگوی مردانه که منحصراً توسط DHT و عوامل ژنتیکی ایجاد می‌شود، تلوژن افلوویوم می‌تواند در نتیجه بیماری (به ویژه چیزی که باعث تب می‌شود)، استرس، جراحی، عفونت‌ها، کمبودهای تغذیه‌ای و انواع خاصی از داروها ایجاد شود. معمولاً ریزش موی تلوژن افلوویوم چندین ماه پس از یک رویداد محرک خاص شروع می‌شود. این رویداد محرک می‌تواند یک شوک عصبی یا یک تصادف باشد. اگرچه تلوژن افلوویوم می‌تواند ترسناک باشد، اما دائمی نیست. این شکل از ریزش مو معمولاً زمانی که علت زمینه‌ای آن تشخیص و به‌طور مؤثر درمان می‌شود، خود به خود متوقف می‌شود.
جمع بندی
پوست سر سالم و موهای سالم، زیبا و درخشان، دو یار جدایی‌ناپذیرند. با مراقبت از پوست سر خود، نه‌تنها آن را در شرایط عالی نگه می‌دارید، بلکه به ایجاد محیطی بهینه برای رشد موهایتان هم کمک خواهید کرد. یک پوست سر سالم عاری از خارش، قرمزی، تحریک، درد و پوسته پوسته شدن است، باید رشد موی سالمی را به‌همراه داشته باشد و هیچ نشانه آشکاری از آکنه یا آسیب‌دیدگی از نور خورشید نداشته باشد.
پوست سر خود را ماساژ دهید. ماساژ پوست سر احساس بسیار خوبی دارد، اما اگر به‌طور منظم انجام شود، می‌تواند خیلی بیشتر از این‌ها به شما کمک کند و سلامت مو و پوست سر را تقویت کند. ماساژ منظم پوست سر باعث افزایش گردش خون در فولیکول‌های مو می‌شود. علاوه بر حمایت از سلامت پوست سر، ماساژ منظم پوست سر ممکن است رشد مو را تقویت کرده و ضخامت مو را افزایش دهد.
محصولات مراقبت از مو ملایم را انتخاب کنید. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای محافظت از سلامت پوست سر خود انجام دهید این است که به آرامی با آن رفتار کنید، این به معنای انتخاب هوشمندانه محصولات مو است. استفاده از محصولاتی که حاوی رایحه‌های مصنوعی و سایر محرک‌های شیمیایی هستند، ممکن است باعث تحریک یا بدتر شدن مشکلات پوست سر شوند. به دنبال محصولاتی باشید که فاقد سولفات هستند، اسولفات‌ها می‌توانند چربی طبیعی مو و پوست شما را از بین ببرند و آن را مستعد خشکی و سوزش کنند.
نحوه شستشوی موهای خود را تغییر دهید. علاوه بر تغییر محصولاتی که برای شستن موهای خود استفاده می‌کنید، ممکن است لازم باشد عادات شستشوی موی خود را هم تغییر دهید. وقتی موهایتان را شامپو می‌زنید، سعی کنید شامپو را با نوک انگشتانتان به موها و پوست سرتان ماساژ دهید نه با ناخن‌ها یا کف دست. این کار ممکن است به جلوگیری از تحریک و ساییدگی پوست سر کمک کند، به علاوه ممکن است گردش خون را در پوست سر افزایش دهد که خودش می‌تواند برای موهای شما مفید باشد.
پوست سر خود را لایه‌برداری کنید. لایه‌برداری پوست سر برای از بین بردن تجمع سلول‌های پوست سر و حفظ تعادل تولید سبوم و داشتن یک پوست سالم ضروری است. برای بهترین نتیجه، هفته‌ای یک بار لایه‌برداری کنید. اسکراب پوست سر یک راه ساده برای لایه‌برداری پوست سر شماست. این محصولات به‌طور کلی حاوی لایه‌بردارهای شیمیایی یا فیزیکی هستند که به حذف چربی اضافی، سلول‌های مرده پوست و سایر مواد زائد از پوست سر کمک می‌کنند. لایه‌برداری پوست سر می‌تواند گردش خون را در پوست سر تقویت کند و جریان خون اکسیژن‌دار و غنی از مواد مغذی را به فولیکول‌های مو افزایش دهد.
رژیم غذایی خود را تنظیم کنید. رژیم غذایی یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر سلامت و تندرستی کلی تأثیر می‌گذارد، بنابراین جای تعجب نیست که تغذیه در سلامت پوست سر و مو نقش دارد. مو و پوست سر شما از پروتئینی به نام کراتین تشکیل شده است، بنابراین گنجاندن پروتئین‌های بدون چربی در رژیم غذایی می‌تواند برای سلامت پوست سر شما مفید باشد. آنتی اکسیدان‌ها هم با مقابله با استرس اکسیداتیو ناشی از رادیکال‌های آزاد در بدن، نقش مهمی در سلامت پوست سر دارند. غذاهای غنی از آنتی اکسیدان عبارتند از میوه‌ها و سبزیجات مثل انواع توت‌ها، سبزیجات برگ‌دار، کنگر فرنگی، سیب و لوبیا. سایر مواد مغذی حمایت‌کننده پوست که ممکن است برای سلامت مو و پوست سر مفید باشند، عبارتند از ویتامین A، ویتامین B12، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E و بیوتین.
