شوره سر چیست و چگونه درمان می شود؟

شوره سر (Dandruff) چیست؟

شوره سر را اگر تجربه نکرده باشید، حتماً دیده‌اید؛ وضعیت ناامید کننده‌ای که با پوسته‌های سفید و برفک مانند لابلای موها و گاهی التهاب و خارش پوست سر همراه است. هرکس با هر جنس مو و پوستی ممکن است به شوره سر گرفتار شود، چرا که این مهمان ناخوانده به‌طرز عجیبی عادل است و بین پوست چرب یا پوست خشک و معمولی فرقی نمی‌گذارد! انواع مختلف شوره باعث شده که احتمال سروکله زدن با آن، برای هرکسی وجود داشته باشد. اما علت ایجاد شوره سر، عوارض آن و روش‌های درمانش کدامند؟ با فرفری کلاب همراه باشید تا پاسخ همه این سؤالات را بدهیم.

آیا شوره سر باعث ریزش موها می‌شود؟

گاهی ممکن است شما به‌طور هم‌زمان گرفتار شوره سر و ریزش مو بشوید. قطعاً در چنین شرایطی یکی از افکاری که در سر مرور می‌کنیم این است که ریزش موی سر ما تقصیر شوره سر ما است، اما آیا واقعاً شوره سر باعث ریزش موها می‌شود؟ در بیشتر موارد، شوره سر مستقیماً باعث ریزش مو نمی‌شود. با این حال، خارش ناشی از آن می‌تواند منجر به خراشیده شدن پوست سر شود. این خراش‌های ایجاد شده، می‌توانند به فولیکول‌های مو آسیب برسانند و منجر به ریزش مو شوند؛ اما قرار نیست کاملاً طاس شوید. علاوه بر این، شوره سر می‌تواند ریزش مو را در افراد مبتلا به آلوپسی آندروژنیک افزایش دهد، بیماری که باعث طاسی مردانه و زنانه می‌شود.

سؤال بعدی که ممکن است برای شما مطرح شود این است که ریزش مو به دلیل شوره سر یک وضعیت موقتی است یا دائمی؟ نگران نباشید، ریزش مو به دلیل شوره سر دائمی نیست. زمانی که شوره سر خود را درمان کردید، فولیکول‌های موی شما بازسازی و ترمیم می‌شوند و موها دوباره رشد می‌کنند.

انواع شوره سر

شوره سر می‌تواند به دلایل مختلف، در انواع مختلف ایجاد شود. قبل از شروع درمان، باید دلیل ایجاد شوره سر و نوع آن تشخیص داده شود. در واقع این عامل ایجاد شوره سر است که نوع آن و درمانش را مشخص می‌کند. شوره سر ممکن است در اثر پوست خشک، بعضی بیماری‌های پوستی،‌ پوست چرب، عادات شستشوی نادرست، قارچ پوستی و… ایجاد شود. نا گفته نماند که گاهی وقت‌ها مشکلات دیگری که مرتبط با پوست سر هستند، با شوره سر اشتباه گرفته می‌شوند.

دلایل ایجاد شوره سر چیست؟

موارد مختلفی می‌توانند باعث ایجاد شوره سر شوند، از عادات شستشوی مو گرفته تا بیماری‌های پوستی. اگر مطمئن نیستید که چه عواملی باعث ایجاد شوره سر شما شده‌اند، حتماً به یک متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا به شما کمک کند که تشخیص دهید شوره سر شما به دلیل شستشوی بیش از حد موهایتان است یا شستشوی کم‌تر از حد کافی! اگر هم مشکل از عادات شستشوی موها نباشد، سایر دلایل ایجاد شوره سر را بررسی خواهد کرد.

پوست خشک

پوست خشک کف سر می‌تواند باعث پوسته ریزی شود که البته این نوع از شوره سر معمولاً با قرمزی یا التهاب همراه نیست. شوره سر اغلب در افرادی ایجاد می‌شود که به طور کلی پوست سرشان خشک است. خشکی پوست سر می‌تواند به دلیل سرمای زیاد هوا (مانند ماه های زمستان) یا شامپو کردن نامنظم موها هم ایجاد شود. افرادی که موهای فر دارند ممکن است پوست سر خشک‌تری نسبت به افراد دیگر داشته باشند. استفاده از شامپوهای سولفاته که کف زیادی هم می‌کنند، می‌تواند باعث ایجاد و تشدید شوره سر ناشی از پوست خشک شود. احساس کشیدگی روی پوست سر و پوسته‌های خشک و ریز و سفید در بین موها از علائم شوره سر ناشی از پوست خشک هستند.

پوست چرب

گاهی اوقات، بدن می‌تواند شروع به تولید سبوم اضافی (روغن طبیعی تولید شده توسط غدد چربی) کند. سبوم، در مقادیر طبیعی، می‌تواند به مرطوب نگه داشتن مو و پوست شما کمک کند و از خشک شدن آن‌ها جلوگیری کند، با این حال، تولید بیش از حد سبوم که ممکن است به دلیل بلوغ، بارداری، استرس یا شامپوی نامنظم رخ دهد، می تواند مشکلاتی ایجاد کند. هنگامی که سبوم اضافی با آلودگی و سلول‌های مرده پوست ترکیب شود، منجر به ایجاد شوره سر می‌شود. لکه‌های زرد روی پوست سر، پوسته‌های بزرگ زرد روی پوست سر، خارش و موهای چرب از علائم شوره سر ناشی از پوست چرب هستند.

سبورئیک درماتیت یا شوره قارچی

سبورئیک درماتیت بیماری است که باعث ایجاد بثوراتی اغلب قرمز، پوسته پوسته وچرب می‌شود. مالاسزیا قارچی است که در ناحیه پوست سر بیش‌تر انسان‌ها دیده می‌شود. قارچی شبیه مخمر که از چربی پوست کف سر تغذیه می‌کند. این قارچ پوستی با تولید اسید اولئیک می‌تواند پوست سر شما را تحریک کرده و باعث رشد سلول‌های اضافی پوست شود. وقتی این سلول‌های اضافه می‌میرند، باعث ایجاد شوره می‌شوند. شوره سر ناشی از این قارچ پوستی، زمانی که پوست سر شما بیش از حد چرب است یا عدم تعادل PH دارد‌، به سرعت گسترش پیدا می‌کند. این بیماری بسیار مسری است و اگر از شانه یا برس مو، حوله یا کلاه فرد مبتلا استفاده کنید، ممکن است شما هم مبتلا شوید. پوسته‌های سفید یا مایل به زرد و خارش، از علائم شوره سر ناشی از قارچ هستند.

درماتیت تماسی یا حساسیت به محصولات مراقبت از مو

درماتیت تماسی یک تحریک پوستی است که در اثر مواد آلرژی زا یا تحریک کننده ایجاد می‌شود. در نتیجه آن، بثورات خارش دار و احتمالاً دردناک ایجاد می‌شوند و در مورد شوره سر، این واکنش روی پوست سر است. طبق گفته آکادمی انجمن پوست آمریکا، درماتیت تماسی به طور کلی به دلیل محصولات مراقبت از مو یا رنگ رخ می‌دهد. حساسیت به بعضی از مواد موجود در محصولات مراقبت از مو مثل شامپو یا رنگ مو، که روی مو یا پوست سر خود استفاده می‌کنید، می‌تواند باعث ایجاد پوست قرمز و ملتهب و پوسته پوسته شود.

بیماری‌های پوستی

بیماری‌های پوستی متفاوتی هم هستند که می‌توانند دلیل ایجاد شوره سر باشند. مثل پسوریازیس و اگزما. سلول‌های مرده و آسیب‌دیده پوست انسان دائم در حال ریزش هستند و سلول‌های سالم و جدید جایگزین آن‌ها می‌شوند، ولی در بیماری پسوریازیس به دلیل سیگنال‌ها و دستورات اشتباهی که به سلول‌های پوستی می‌رسد، سلول‌ها با سرعتی بسیار بیشتر از ریزش سلول‌ها، تولید می‌شوند. به این ترتیب پسوریازیس سبب پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود. پسوریازیس می‌تواند روی پوست سر شما تأثیر بگذارد و تکه‌های پولک مانند قرمز ناشی از آن مثل شوره سر از پوست سر جدا شوند، اما تفاوت‌هایی بین شوره سر و پسوریازیس وجود دارد که پزشک متخصص پوست و مو به سادگی به وسیله همین تفاوت‌ها، مشکل شما را تشخیص خواهد داد.

روش‌های درمان شوره سر چیست؟

وقتی حرف از روش‌های درمان شوره سر می‌زنیم، فرض بر این است که شوره سر شما از بیماری‌های پوستی و قارچ و امثال آن نیست؛ چرا که در این موارد ممکن است شما به درمان دارویی نیاز داشته باشید. روش‌های درمان شوره سر معمولی سخت نیستند، درواقع بیش‌تر شامل تغییر عادات اشتباه و مراقبت مضاعف از موها و پوست سر می‌شوند.

از روغن نارگیل استفاده کنید

از روغن نارگیل که به دلیل مزایای متعددی که برای سلامتی دارد، مشهور است، به عنوان یک درمان طبیعی برای شوره سر هم استفاده می‌شود. روغن نارگیل می‌تواند به رطوبت‌رسانی و آبرسانی پوست کمک کند و از خشکی پوست سر که یکی از عوامل ایجاد شوره سر است، جلوگیری کند. علاوه بر این، محققان دریافته‌اند که روغن نارگیل می‌تواند در درمان و تسکین اگزما، یکی از بیماری‌های پوستی که عامل ایجاد شوره سر است، کمک کننده باشد.

بیشتر بخوانید: فواید روغن نارگیل برای مو

از روغن درخت چای استفاده کنید

روغن درخت چای از گذشته‌های دور برای درمان بیماری‌های مختلف از آکنه تا پسوریازیس استفاده می‌شده است. ما حالا می‌دانیم که این به‌خاطر خواص ضد میکروبی و ضد التهابی قدرتمندی است که در این روغن وجود دارد و می‌تواند به کاهش علائم شوره سر کمک کند. در واقع، طبق یک بررسی، روغن درخت چای در مبارزه با گروهی از قارچ‌ها موثر است که می توانند باعث درماتیت سبورئیک و شوره سر شود. توجه داشته باشید که روغن درخت چای می‌تواند در افرادی که پوست حساسی دارند باعث ایجاد تحریکات پوستی شوند. بهتر است قبل از استفاده مستقیم روی پوست، چند قطره از آن را به یک روغن حامل مثل روغن نارگیل اضافه کنید.

از شامپوهای بدون سولفات استفاده کنید

مشخص است که شامپوهای بدون سولفات برای درمان شوره سر ناشی از پوست خشک توصیه می‌شوند. سولفات عامل پاک کننده مواد شوینده است و همان چیزی است که باعث کف کردن شامپوی شما می‌شود؛ برای کسانی که موهای فر یا پوست و موی خشک دارند، سولفات می‌تواند باعث تشدید این خشکی شود، چرا که فرق بین چربی اضافه و آلودگی را با چربی طبیعی مو و پوست سر شما را نمی‌فهمد. نتیجتاً همه را با هم می‌شوید و می‌برد. شامپوهای بدون سولفات به دلیل فرمول ملایم‌تری که دارند، می‌توانند در تعدیل چربی و رطوبت پوست به شما کمک کنند.

امگا 3 بیش‌تری مصرف کنید

اسیدهای چرب امگا 3 نقش مهمی در بدن دارند. آن‌ها نه تنها غشای سلولی سلول‌های شما را احاطه می‌کنند، بلکه در عملکرد قلب، سیستم ایمنی بدن و ریه‌ها نیز نقش بسیار مهمی دارند. اسیدهای چرب امگا 3 برای سلامت پوست هم حیاتی هستند. آن‌ها به حفظ تعادل تولید چربی و آبرسانی پوست کمک می‌کنند، باعث ترمیم زخم و جلوگیری از پیری زودرس می‌شوند. اسیدهای چرب امگا 3 می‌توانند التهاب را هم کاهش دهند که ممکن است به کاهش تحریکات پوستی و علائم شوره سر کمک کند. کمبود اسیدهای چرب امگا 3 می‌تواند علائم مختلفی از جمله خشکی مو، خشکی پوست و البته شوره سر ایجاد کند.

پوست سرتان را مرطوب و متعادل نگه دارید

صرف نظر از علت اصلی ایجاد شوره سر، مهم است که پوست سر خود را رطوبت رسانی و هیدراته کنید. این مورد به ویژه هنگام استفاده از شامپوهای دارویی، به ویژه آن‌هایی که حاوی اسید سالیسیلیک هستند، بسیار مهم است. این شامپوها می‌توانند در صورت استفاده مرتب پوست سر و موی شما را خشک کنند و این اصلاً چیز خوبی نیست! اگر فکر می‌کنید ممکن است دچار درماتیت سبورئیک شوید، از استفاده از روغن روی پوست سر خود اجتناب کنید. چربی اضافی گاهی می‌تواند این بیماری را بدتر کند. به هرحال هدف حفظ تعادل چربی و رطوبت پوست سر است و هیچ‌کس به خوبی شما با پوست سرتان آشنا نیست.

استرس را کاهش دهید

دانشمندان معتقدند که استرس بر بسیاری از جنبه‌های سلامت و تندرستی تأثیر می‌گذارد و ما هم با آن‌ها موافقیم. استرس و تنش می‌تواند بر همه چیز، از مشکلات و بیماری‌های جسمی ساده و مزمن تا سلامت روان، تأثیر بگذارد. با وجود این‌که استرس خودش مستقیماً باعث ایجاد شوره نمی‌شود، اما می‌تواند علائمی مثل خشکی و خارش را تشدید کند. سطح بالای استرس در طولانی مدت ممکن است فعالیت سیستم ایمنی بدن را سرکوب کند. یک سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند توانایی بدن شما را برای مقابله با بعضی از عفونت‌های قارچی و بیماری‌های پوستی که باعث ایجاد شوره می‌شوند، پایین بیاورد. برای کنترل سطح استرس، برخی از تکنیک‌های کاهش استرس، مثل مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق یا رایحه درمانی را امتحان کنید.

سرکه سیب را به روتین مراقبتی خود اضافه کنید

سرکه سیب با انواع فواید سلامتی همراه است، مواردی مثل بهبود حساسیت به انسولین و کاهش وزن. از سرکه سیب از گذشته‌ها به عنوان یک درمان طبیعی برای از بین بردن شوره سر استفاده می‌شده. اعتقاد بر این است که اسیدیته سرکه به تحریک ریختن سلول‌های مرده پوست سر کمک می‌کند و نمی‌گذارد که این سلول‌های مرده روی پوست سر تجمع کنند و آن‌ها را متفرق می‌کند! گفته می‌شود سرکه سیب با حفظ تعادل PH پوست باعث کاهش رشد قارچ می‌شود، بنابراین با شوره سر مبارزه می‌کند. ولی اگر پوست حساسی دارید، بهتر است در استفاده از سرکه سیب احتیاط کنید. اگر می‌خواهید سرکه سیب را امتحان کنید، چند قاشق غذاخوری سرکه به شامپوی خود اضافه کنید یا آن را با روغن‌های اساسی دیگر ترکیب کنید و مستقیماً روی موها اسپری کنید.

نکات پایانی

اگرچه شوره سر ممکن است مشکلی ناامیدکننده باشد، اما درمان‌های طبیعی زیادی در دسترس هستند که می‌توانند علائم شوره را کاهش داده و موجب تسکین آن‌ها شوند. دفعه بعدی که لابلای موهایتان با شوره مواجه شدید، چند مورد از این درمان‌های طبیعی را امتحان کنید. می‌توانید از این روش‌های درمانی به تنهایی استفاده کنید یا این که آن‌ها را با محصولات بدون نیاز به نسخه مثل شامپوهای ضد شوره ترکیب کنید تا اثربخشی درمان را به حداکثر برسانید.