تقریباً همه ما با دیدن اولین تارهای سفید مو لابلای موهایمان اول با ناامیدی و غمی مواجه می‌شویم که بی‌دلیل هم نیست و بعد به تکاپوی پنهان کردن این موها یا رنگ کردن آن‌ها میافتیم؛ اما به هرحال سفیدی مو اجتناب ناپذیر است. با ابن وجود، سفیدی مو همیشه در اثر افزایش سن اتفاق نمیافتد، ژنتیک، تغذیه نامناسب، استرس اکسیداتیو و… می‌توانند از دلایل سفید شدن موها باشند، حتی گاهی کودکان هم با این مشکل مواجه می‌شوند. دلایل سفیدی مو، روش‌های پیشگیری و درمان آن مواردی هستند که در این مقاله به بررسی آن‌ها پرداخته‌ایم.
دلایل سفیدی مو در سنین جوانی
اگر سفیدی مو در سنین بالا اتفاق بیافتد که بسیار هم قابل پیش‌بینی و توجیه است، این سفیدی مو در سنین جوانی است که آزار دهنده خواهد بود. بدن انسان میلیون‌ها فولیکول دارد که سراسر پوست بدن را پوشانده است. فولیکول‌ها سلول‌های رنگی یا همان رنگدانه تولید می‌کنند که حاوی ملانین هستند. با گذشت زمان، فولیکول‌های مو رنگدانه‌های خود را از دست می‌دهند و در نتیجه رنگ مو سفید می‌شوند. این یعنی رنگ سفید موها درواقع به‌دلیل عدم وجود رنگدانه اتفاق میافتد. اما دلایل سفیدی مو در سنین جوانی چیست؟
- کمبود ویتامین: هرگونه کمبود ویتامین B-6 ، B-12، بیوتین، ویتامین D یا ویتامین E می‌تواند منجر به سفید شدن زودرس مو شود. سطح پایین فریتین سرم، که آهن را در بدن ذخیره می‌کند، ویتامین B-12 و کلسترول خوب HDL-C در افرادی که به سفیدی مو زودرس دچار هستند، دیده می‌شود. در بین این ویتامین‌ها نقش B-12 از بقیه پررنگ‌تر است. سفیدی مو در سنین پایین می‌تواند نشان دهنده کمبود ویتامین B-12 باشد. این ویتامین نقش مهمی در بدن شما دارد، به شما انرژی می‌دهد و به رشد سالم مو و رنگ مو کمک می‌کند. کمبود ویتامین B-12 با وضعیتی به نام کم خونی مخرب همراه است، این بدان معناست که بدن شما نمی‌تواند مقدار کافی از این ویتامین را جذب کند. بدن شما برای گلبول‌های قرمز خون سالم که اکسیژن را به سلول‌های بدن از جمله سلول‌های مو منتقل کند، به ویتامین B-12 نیاز دارد. کمبود این ویتامین می‌تواند سلول‌های مو را ضعیف کرده و بر تولید ملانین تأثیر بگذارد.
- ژنتیک: سفیدی زودرس موهای فرد تا حد زیادی به ژنتیک مرتبط است. نژاد و قومیت هم بی‌تأثیر نیستند. سفید شدن زودرس مو در سفیدپوستان می‌تواند از 20 سالگی شروع شود، در حالی که یک فرد با نژاد آسیای شرقی می‌تواند 25 سال سن داشته باشد و در جمعیت آفریقایی-آمریکایی میانگین سنی سفیدی مو در سنین جوانی 30 سال است.
- استرس اکسیداتیو: با وجود این‌که سفیدی مو زودرس غالباً ژنتیکی است، اما استرس اکسیداتیو در بدن ممکن است در سفید شدن مو نقش داشته باشد و باعث شود که این روند زودتر اتفاق بیفتد. وقتی آنتی اکسیدان‌ها در بدن برای خنثی کردن اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد کافی نباشند، استرس اکسیداتیو باعث عدم تعادل می‌شود. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند و در روند پیری و بیماری نقش دارند. استرس اکسیداتیو بیش از حد می‌تواند باعث پیشرفت بیماری‌ها، از جمله بیماری لک و پیس شود. ممکن است لک و پیس به‌دلیل مرگ سلول ملانین یا از دست دادن عملکرد سلول، موها را هم سفید کند.
- بیماری: بعضی از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های خود ایمنی ممکن است خطر ابتلا به سفیدی مو زود هنگام در فرد را افزایش دهند. در حقیقت، تحقیقات انجام شده ارتباط بین ناهنجاری‌های مو و اختلال عملکرد تیروئید را نشان می‌دهند. سفیدی مو در آلوپسی هم وجود دارد، آلوپسی یک بیماری خود ایمنی پوستی است که باعث ریزش موی سر، صورت و سایر قسمت‌های بدن می‌شود. وقتی موها دوباره رشد می‌کنند، به دلیل کمبود ملانین، سفید می‌شوند.
- فشار عصبی: تحقیقات متناقضی در مورد اثر استرس در زندگی وجود دارد، که تأثیر استرس بر سفیدی زودرس مو هم بخشی از آن‌ها است. وقتی بدن تحت فشار است، سلول‌های مسئول رنگ مو ممکن است تخلیه شوند. گرچه استرس ممکن است در سفیدی زودرس مو نقش داشته باشد، اما تنها بخشی کوچک از یک تصویر بزرگتر است که بیماری و سایر عوامل هم در آن نقش دارند.
- استعمال دخانیات: تحقیقاتی که در سال 2013 در مجله آنلاین پوست ایتالیا منتشر شده است، نشان می‌دهد که افراد سیگاری دو و نیم برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری ممکن است قبل از 30 سالگی به سفیدی مو زود هنگام دچار شوند. یک مطالعه در سال 2015 در ژورنال آکادمی پوست آمریکا هم نشان داد که سیگار کشیدن با سفید شدن زودرس موها در مردان جوان ارتباط دارد.
- رنگ کردن موها و استفاده از مواد شیمیایی روی مو: رنگ‌های شیمیایی مو و محصولات مراقبتی مو، حتی شامپوها، می‌توانند در سفید شدن زودرس موهای شما نقش داشته باشند. بسیاری از این محصولات حاوی مواد مضری هستند که ملانین را کاهش می‌دهد. پراکسید هیدروژن که در بسیاری از رنگ‌های مو وجود دارد، یکی از این مواد شیمیایی مضر است. استفاده بیش از حد از محصولاتی که موها را سفید می‌کنند، در نهایت باعث سفید شدن موهای شما خواهد شد.
بیشتر بدانید: قارچ پوست سر و راه های درمان آن
دلایل سفیدی مو در کودکان
عدم وجود برخی مواد مغذی در تغذیه کودکان می‌تواند منجر به کمبود ویتامین و مواد معدنی یا مشکلاتی مثل سفیدی مو در کودکان شود. کمبود ویتامین B12 در بدن به احتمال زیاد منجر به سفیدی مو در کودکان هم می‌شود، چرا که نقش این ویتامین در بدن کودکان و بزرگسالان متفاوت نیست، پس کمبود آن هم با علائم مشابه همراه خواهد بود. حتی استرس امتحانات یا تکالیف هم ممکن است در کودکان منجر به سفیدی مو زودرس شود. پوست کودک حساس است و محصولات سخت برای کودکان مناسب نیستند. استفاده از صابون‌ها و شامپوهای شیمیایی سخت می‌تواند منجر به سفیدی مو در کودکان شود.اما به هرحال، به‌نظر می‌رسد که ژنتیک یکی از مهم‌ترین دلایل سفیدی مو در کودکان است. از دست دادن رنگدانه‌های مو همچنین می‌تواند به‌دلیل چندین اختلال مثل لک و پیس و پیبلادیسم باشد.
بیشتر بدانید : دلایل ریزش مو در کودکان
روش های درمان و پیشگیری از سفیدی موها
اگر علت سفیدی مو ژنتیک یا افزایش سن باشد، هیچ چیز نمی‌تواند مانع این روند شود یا آن را خنثی کند. با این حال، در صورتی که سفیدی مو به دلیل مشکلات پزشکی و بیماری باشد، درمان سفیدی مو می‌تواند باعث بازگشت رنگدانه‌های مو شود. وقتی رژیم غذایی و کمبود ویتامین دلیل سفید شدن زودرس موهای فرد است، اصلاح این مشکلات ممکن است سفیدی مو را برطرف کند یا جلوی وخیم شدن آن را بگیرد.
آنتی اکسیدان: رژیم غذایی فرد در جلوگیری از سفید شدن مو نقش دارد. یک رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان می تواند استرس اکسیداتیو را کاهش دهد و در نتیجه سفیدی مو ناشی از استرس اکسیداتیو را بهبود بخشد. غذاهای غنی از آنتی اکسیدان عبارتند از: میوه و سبزیجات تازه، چای سبز، روغن زیتون و ماهی.
رفع کمبودهای بدن: هر کسی که موهای سفید ناشی از کمبود ویتامین دارد، باید غذاهای غنی‌تر که مملو از آن ویتامین‌ها است، مصرف کند. به‌عنوان مثال، غذاهای دریایی، تخم مرغ و گوشت منابع خوبی برای ویتامین B-12 و شیر، ماهی قزل آلا و پنیر منابع عالی ویتامین D هستند. مکمل‌های ویتامینی که بدون نسخه در دسترس هستند هم می‌توانند این کمبودها را برطرف کنند.
ترک سیگار و دخانیات: سیگار کشیدن اثرات سوئی بر بدن دارد و همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، در سفید شدن موها هم نقش دارد. محققان بارها و بارها بر ارتباط بین سیگار کشیدن و از بین رفتن رنگدانه‌های مو، تأکید کرده‌اند.
سخن آخر
با تشخیص درست و درمان مناسب، پیشرفت سفیدی مو می‌تواند متوقف شود و در بعضی موارد حتی معکوس شود. رژیم متعادل و مراقبت خوب از مو هم می‌تواند به شما در مقابله با سفیدی زودرس موها کمک کند؛ اما در بعضی موارد هم این روند غیرقابل برگشت است، مثل زمانی که پای ژنتیک در میان است. در نهایت موی همه ما دیر یا زود سفید می‌شود، اما تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم می‌تواند این اتفاق ناخوشایند را عقب بیاندازد.
